तुमच्या आर्थिक नियोजनाबद्दल तुम्हाला कधी उत्सुकता वाटते का? जर तुम्ही प्रश्नाला “नाही” असे उत्तर देत असाल तर, तुम्ही एकटे नाही आहात. आर्थिक नियोजन (Financial Planning )करणे ही बर्‍याच लोकांसाठी एक कंटाळवाणा आणि रस नसलेला विषय आहे. परिणामी, आपण आपली गुंतवणूक लांबणीवर टाकतो. समजा, आपण आपले वर्गीकरण करू शकलो तर? तुम्हाला, गुंतवणूक व आर्थिक उद्दिष्ट्ये रोमांचक आणि नियमित बनवायचय ? तर मग चला, याची एक शास्त्रशुद्ध व व्यावहारिक प्रक्रिया समजावून घेऊया.
तुमच्या वेगवेगळ्या आर्थिक उद्दिष्टांसाठी तुम्ही कशी गुंतवणूक (Financial Planning ) करू शकता ते पाहू या.
तुमच्या आर्थिक उद्दिष्टांना प्राधान्य द्या..
प्रथम, तुमची आर्थिक उद्दिष्टे अल्पकालीन, मध्यम-मुदतीची आणि दीर्घकालीन उद्दिष्टांमध्ये वर्गीकृत करा. ही उद्दिष्टे गाठण्यासाठी तुम्हाला किती रक्कम जमा करावी लागेल आणि प्रत्येक उद्दिष्टासाठी आवश्यक टाइमलाइनचा तुम्ही अंदाज लावू शकता.
ही उद्दिष्टे ओळखल्यानंतर, पुढील पायरी म्हणजे त्यांचे नियमित आणि रोमांचक उद्दिष्टांमध्ये वर्गीकरण करणे. नियमित उद्दिष्टांमध्ये सेवानिवृत्तीसाठी बचत करणे, कर्ज फेडणे आणि आपत्कालीन निधी तयार करणे याचा समावेश असू शकतो. ही उद्दिष्टे खूप महत्त्वाची आहेत परंतु कदाचित तुम्हाला या उद्दिष्टांच्या दिशेने गुंतवणूक करण्यास प्रवृत्त करणार नाहीत. दुसरीकडे, रोमांचक उद्दिष्टांमध्ये तुम्ही शक्य तितक्या लवकर पैसे गुंतवण्याची शक्यता आहे. एखादी टूर किंवा कार खरेदी करणे यासारखी ही अल्पकालीन उद्दिष्टे असण्याची शक्यता आहे.
नियमित आणि रोमांचक ध्येये एकत्र करणे..
वार्षिक सहलीसारख्या (vacation) रोमांचक आर्थिक उद्दिष्टांसह निवृत्ती सारख्या (Retirement Planning) नियमित उद्दिष्टामध्ये गुंतवणूक करण्यास तुम्ही प्रेरित राहण्याचा एक मार्ग आहे.
उदाहरणार्थ, जर तुम्ही वार्षिक सहलीसाठी दरमहा किमान 5,000 आणि सेवानिवृत्तीसाठी दरमहा ₹ 20,000 बचत करण्याचा विचार करत असाल, तर तुम्ही सेवानिवृत्तीसाठी गुंतवणूक सुरू करण्यापूर्वी तुमच्या सुट्टीसाठी पद्धतशीर गुंतवणूक योजना (SIP) सुरू करू शकता. बचत आणि गुंतवणुकीच्या संपूर्ण प्रक्रियेशी परिचित होण्यासाठी तुम्ही काही SIP हप्ते पास होऊ देऊ शकता.
तुमचा वार्षिक सहलीचा (vacation) फंड तुमच्या लक्ष्‍य रकमेच्‍या जवळ आला आहे हे तुम्हाला दिसल्‍यावर, तुम्हाला बहुधा निवृत्ती यांसारख्या दीर्घकालीन उद्दिष्टांसाठी गुंतवण्‍यास प्रेरणा येईल. वार्षिक सहलीसाठी SIP सुरू केल्यानंतर सहा महिन्यांनंतर, तुमच्या सेवानिवृत्ती निधीसाठी SIP सुरू करा. जेव्हा तुम्ही तुमचे सुट्टीतील उद्दिष्ट यशस्वीरित्या साध्य करता तेव्हा तुम्हाला नियोजन आणि तुमची आर्थिक उद्दिष्टे साध्य करण्याचा सकारात्मक परिणाम जाणवेल. हे यश तुमच्या सेवानिवृत्ती निधीमध्ये गुंतवणूक करणे सुरू ठेवण्यासाठी प्रेरणा म्हणून काम करू शकते. तुमची सुट्टी आणि सेवानिवृत्तीची उद्दिष्टे यांचा संबंध जोडल्यावर, तुम्हाला असे दिसून येईल की निवृत्तीसाठी गुंतवणूक करणे हे कंटाळवाणे काम नसून काहीतरी महत्त्वाची आणि आनंददायी गोष्ट आहे. तुम्ही तुमच्या सुट्टीसाठी SIP रक्कम दर वर्षी ठराविक टक्केवारीने वाढवू शकता, 5% किंवा 10% म्हणा. त्याच बरोबर, तुमची सेवानिवृत्तीसाठी एसआयपी समान दराने वाढवा, हे सुनिश्चित करून दोन्ही उद्दिष्टे एकत्रितपणे प्रगती करत राहील.
तुम्ही ते उलटे देखील करू शकता. तुम्ही एकाच वेळी दोन्ही उद्दिष्टांसाठी गुंतवणूक करण्याकडेही पाहू शकता. तथापि, तुम्ही तुमच्या निवृत्तीसाठी तुमची SIP थांबवल्यास तुमच्या रोमांचक ध्येयासाठी SIP थांबली याचा तुम्हाला भास होईल म्हणून तुम्ही SIP नियमितपणे चालू ठेवण्यास प्रेरित राहाल.
Automatic बचत/गुंतवणूक सेट अप करा.
गुंतवणूक करण्याचे दोन मार्ग आहेत पहिली म्हणजे एकरकमी गुंतवणूक व दुसरी SIP द्वारे, जिथे तुमच्या बचत खात्यामधून गुंतवणूक खात्यामध्ये दरमहिना पद्धतशीरपणे गुंतवणूक होते. यामुळे आपल्यामध्ये नियमितपणे गुंतवणूक करण्याची शिस्त देखील निर्माण होते, व नकळतपणे तुमच्या आर्थिक उद्दिष्टांसाठी निधी निधी जमा होतो.
तुम्हाला एक वर्षाच्या आत पूर्ण करणे आवश्यक असलेल्या रोमांचक उद्दिष्टांसाठी, तुम्ही आवर्ती ठेव (RD) मध्ये पैसे वाचवू शकता. नियमित उद्दिष्टांसाठी जिथे तुम्हाला सात वर्षांपेक्षा जास्त गुंतवणूक करावी लागेल, तुम्ही SIP वैविध्यपूर्ण इक्विटी म्युच्युअल फंडांमध्ये गुंतवणूक करू शकता.
नियमितपणे प्रगतीचा मागोवा घ्या..
तुम्ही तुमची आरडी किंवा एसआयपी सेट केल्यानंतर, तुमच्या प्रगतीचा अधूनमधून मागोवा घेणे आवश्यक आहे. दर काही महिन्यांनी तुमची उद्दिष्टे तपासणे हे तुम्हाला तुमची उद्दिष्टे साध्य करण्यासाठी लक्ष्यावर आहात की नाही हे मूल्यांकन करण्यास मदत करते. नसल्यास, आवश्यक निर्णय व उपाययोजना करण्यासाठी ते आपल्याला वेळ देते.
अनेक ऑनलाइन गुंतवणूक प्लॅटफॉर्म तुम्हाला तुमच्या गुंतवणुकीच्या कार्यक्षमतेचे मूल्यमापन करून देतात आणि तुमची आर्थिक उद्दिष्टे वेळेवर गाठण्यासाठी आवश्यक उपाय सुचवतात.
टप्पे साजरे करा..
ज्याप्रमाणे आपण आपल्या वैयक्तिक किंवा करिअर जीवनात टप्पे गाठतो तेव्हा आपण स्वतःशीच वागतो, त्याचप्रमाणे आपण आपल्या आर्थिक उद्दिष्टांमध्ये देखील त्याचा समावेश करू शकतो. आपल्याला माहित आहे की टप्पे साजरे केल्याने आपण प्रेरित राहण्यास आणि संपूर्ण प्रवास एक आनंददायी अनुभव बनविण्यात मदत होते.
म्हणून, जेव्हा तुम्ही विशिष्ट बचत उद्दिष्टे गाठता, जसे की तीन वर्षांचे सेवानिवृत्तीचे नियोजन न चुकता पूर्ण करता, तेव्हा तुम्ही स्वतःला किंवा तुमच्या कुटुंबातील सदस्यांना एक लहान वीकेंड ट्रिप किंवा विशेष बक्षीस देण्याचा विचार करू शकता. हे तुम्हाला तुमच्या दीर्घकालीन उद्दिष्टांसाठी गुंतवणूक करत राहण्यासाठी प्रेरित करेल.
एकरकमी गुंतवणूक..
SIP व्यतिरिक्त, अतिरिक्त एकरकमी गुंतवणूक तुम्हाला तुमची आर्थिक उद्दिष्टे जलद गाठण्यात मदत करू शकतात. उदाहरणार्थ, जर तुम्हाला तुमच्या नियोक्त्याकडून बोनस मिळाला असेल, तर तुम्ही 50-50 विभाजित करू शकता आणि दोन्ही उद्दिष्टांसाठी समान रक्कम गुंतवू शकता.
शेवटी गुंतवणुकीत उत्साह आणि नियमितपणा यांचा आर्थिक उद्दिष्टे गाठण्यात खूप महत्त्वाची भूमिका ठरते. तुम्ही तुमच्या दीर्घकालीन गुंतवणुकीकडे कसे जाता हे तुमच्या नियोजन धोरणावर अवलंबून असते. तुम्हाला आकर्षक असलेल्या उद्दिष्टांपासून सुरुवात करून गुंतवणुकीची सवय लावणे आवश्यक आहे. याचा उद्देश आहे की एकदा तुम्ही बचत आणि गुंतवणुकीशी परिचित झाल्‍यावर, तुम्ही तुमच्या दीर्घ-मुदतीच्‍या उद्दिष्ट्ये गाठण्यास सुरुवात करू शकता जे की अत्यावश्यक असले तरी उत्‍तेजक नसतात.
हा दृष्टिकोन अधिक संतुलित आर्थिक भविष्याची खात्री देतो आणि प्रवास आनंददायक आणि परिपूर्ण बनवतो. तुमची स्वप्ने प्रत्यक्षात आणण्यासाठी तुम्ही आर्थिक नियोजनाकरिता (Financial Planning )आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला घेऊ शकता.