प्रयागराज येथे महाकुंभ मेळा (Maha Kumbh Mela) म्हणजे जगातील सर्वात मोठा धार्मिक मेळा असतो. लाखो नव्हे, तर कोट्यवधी भाविक येथे पवित्र स्नानासाठी येतात. पण एक मोठा प्रश्न नेहमी उपस्थित होतो—सरकार जाहीर करत असलेल्या या आकड्यांची मोजणी नेमकी कशी केली जाते? हे आकडे खरे आहेत की फक्त अंदाज आहेत? याविषयी आपण सविस्तर जाणून घेऊया.
भाविकांची गणना करणे का कठीण आहे?
महाकुंभ मेळ्यात (Maha Kumbh Mela) प्रत्येक दिवशी प्रचंड संख्येने लोक येत असतात. हे लोक वेगवेगळ्या ठिकाणांहून वेगवेगळ्या वेळी येतात आणि जातात. काहीजण काही तासच थांबतात, तर काहीजण अनेक दिवस मुक्काम करतात. यामुळे नेमका आकडा काढणे हे अत्यंत कठीण काम असते.
यूपी सरकार भाविकांची मोजणी कशी करते?
उत्तर प्रदेश सरकारने भाविकांची संख्या मोजण्यासाठी काही अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर केला आहे.
एआय (AI) वापरलेले कॅमेरे.
सरकारने संपूर्ण मेळा क्षेत्रात कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) आधारित कॅमेरे बसवले आहेत. हे कॅमेरे प्रत्येक मिनिटाला गर्दीचे निरीक्षण करतात. विशेषतः सकाळी 3 ते संध्याकाळी 7 या गर्दीच्या वेळेत हे कॅमेरे अधिक सक्रिय असतात.
टर्नअराउंड सायकल (Turnaround Cycle)
कोणत्याही भाविकाने एखाद्या ठिकाणी किती वेळ घालवला याचा अभ्यास केला जातो. यामुळे एकाच व्यक्तीला दोनदा मोजले जाण्याची शक्यता कमी होते. या तंत्रज्ञानाच्या मदतीने सरकार जवळपास 95% अचूक आकडे मिळवण्याचा प्रयत्न करते.
सीसीटीव्ही नेटवर्क.
संपूर्ण मेळा परिसरात 2700 हून अधिक CCTV कॅमेरे बसवण्यात आले आहेत. काही कॅमेरे गर्दी वाढली की आपोआप अलर्ट पाठवतात, ज्यामुळे प्रशासन गर्दी नियंत्रित करू शकते.
हे आकडे खरे की फसवे?
जुन्या पद्धतीने केलेली अंदाजपत्रक गणना आणि नवीन तंत्रज्ञानावर आधारित गणना यात मोठा फरक आहे. पूर्वी साध्या गणनाशास्त्रीय पद्धतींवर अवलंबून राहावे लागत असे, पण आता सरकार अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करत असल्याने हे आकडे अधिक विश्वासार्ह मानले जात आहेत.
सरकारच्या आकड्यांवर शंका का घेतली जाते ?
काही वेळा सरकार जाहीर केलेली आकडेवारी फार मोठी वाटते, त्यामुळे काही लोक यावर शंका घेतात. काही राजकीय वर्तुळामध्ये असेही म्हटले जाते की सरकार आकडे वाढवून सांगते. मात्र, एआय तंत्रज्ञानामुळे आता या आकड्यांची खातरजमा करणे सोपे झाले आहे.म हाकुंभ मेळ्यात (Maha Kumbh Mela) लाखोंच्या संख्येने भाविक येतात, आणि त्यांची नेमकी गणना करणे हे खरोखरच मोठे आव्हान आहे. परंतु, उत्तर प्रदेश सरकारने एआय तंत्रज्ञान, CCTV आणि टर्नअराउंड सायकलच्या मदतीने ज्या पद्धतीने गणना केली आहे, ती बऱ्यापैकी अचूक मानली जाते. त्यामुळे सरकार जाहीर करत असलेल्या आकड्यांमध्ये मोठी चूक असण्याची शक्यता कमी आहे.
तुमच्या मते सरकारचे हे आकडे किती विश्वासार्ह आहेत? तुमच्या प्रतिक्रिया आम्हाला कळवा!
